Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to kolejna okazja do rozdrobnienia na mikrony już podzielonego społeczeństwa. To także trudny temat, bo ocena postaci jest niejednoznaczna. Rotmistrz Witold Pilecki i generał August Emil Fieldorf „Nil” są, co nie ulega wątpliwości, bohaterami.
Nie żyłem w tamtych czasach, nieco o Niezłomnych przeczytałem i generalnie nie lubię tego okresu polskiej historii. Wiem tyle, ile usłyszałem – o „Łupaszcze”, „Ogniu”, „Burym”, jednak czuję, że nie mam prawa do ich osądu.
Wiem też, że bardzo leciwi ludzie głoszą różne opinie o Żołnierzach Wyklętych. Od bandytów biegających po lasach, po heroicznych bojowników o suwerenność i demokrację. Obserwowałem kiedyś walkę „starszyzny” na argumenty, trudno było ocenić, kto ma bezwzględną rację i gdzie leży prawda. Niech tak pozostanie – temat trzeba poddać ocenie historii, pamiętając jednocześnie, że upływem dziejów nie rządzi system zero-jedynkowy.
Dzisiaj towarzyszy mi jeszcze jedna myśl. Polskie święta narodowe celebrowane są z martyrologicznym smutkiem i zadęciem – od Święta Konstytucji po Dzień Niepodległości. Od Amerykanina usłyszałem niedawno, że w USA, jeśli mówimy o kwestiach patriotyzmu, ludzie są niepoprawnymi optymistami. Wierzą w siłę demokracji i mają poczucie, że każdy z nich w równym stopniu o niej decyduje. Potrafią cieszyć się z rzeczy wzniosłych, ważnych i dobrych, a złe i smutne traktują jako przestrogę na przyszłość i starają się nie rozpamiętywać. W USA jednoczeniu służą święta narodowe, tym chyba różnimy się.
Poniżej zamieszczam dwa materiały dydaktyczne zrealizowane dla Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Dotyczą Żołnierzy Wyklętych i działań bohaterów II Konspiracji.
Źródło: IPNtv Katowice
Pierwszy z nich jest prelekcją Angeliki Blindy z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Katowicach, która przedstawia historię Żołnierzy Wyklętych.
Film został zrealizowany przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach.
Zgodnie z wolą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej obchodzony w tym roku po raz jedenasty jako święto państwowe Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. Jest także formą uczczenia bólu i cierpienia, jakich żołnierze drugiej konspiracji doznawali przez wszystkie lata PRL i ciszy po 1989 r. Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1951 r. w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 r. dzieło Armii Krajowej.
Kolejny to rozmowa Renaty Skoczek z Leonem Machinią, dowódcą konspiracyjnej organizacji młodzieżowej „Contra“. Leon Machinia w 1948 r., mając 17 lat, założył pierwszą i najdłużej działającą organizację konspiracyjną w Chorzowie, która prowadziła działalność propagandową i dywersyjną. Wszyscy członkowie „Contry“ zostali aresztowani przez Urząd Bezpieczeństwa jesienią 1951 roku i skazani wyrokami Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach na kary więzienia od 3 do 6 lal. Film został zrealizowany przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Polecamy publikację IPN „Konspiracja młodzieżowa w Chorzowie 1948 – 1956“.