Człowiek, który nauczył kamienie śpiewać
„Oryginalność to powrót do źródła” – powtarzał Antonio Gaudí. Geniusz czerpał inspirację z natury i tworzył dzieła nie z tego świata, przypominające twory dojrzane pod mikroskopem lub przez potężne instrumenty przeczesujące obrazy odległych galaktyk. Budowle, podobnie jak żywe organizmy, oddychają, poruszają się i ewoluują. Dziś, niemal sto lat po jego tragicznej śmierci, wciąż zastanawiamy się kim był człowiek, który zmienił oblicze architektury? Gaudi urodził się w 1852 […]
Buntownik z Malagi
„Sztuka to kłamstwo, które pozwala nam zrozumieć prawdę” – mawiał Pablo Picasso. Potrafił szokować i pewnym jest, że na zawsze zmienił oblicze sztuki współczesnej. Wywrócił stolik utartych konwenansów i schematów, samemu pozostając definicją zmiany. Jego życie było równie burzliwe jak dzieła: pełne skandali, namiętności i nieustającej kreatywnej ewolucji. Co najpiękniejsze i najcenniejsze, był geniuszem, który nigdy nie przestał być dzieckiem – dzieckiem gorącego andaluzyjskiego słońca, […]
Gwizdacze z La Gomery
Jak twierdził Ludwig Wittgenstein, granice naszego języka wyznaczają granice naszego świata. Język i granice tego mikroświata zostały sprytnie przesunięte, wyewoluowały z mowy, jaką znamy, w przeszywający gwizd. Silbo Gomero to odmiana lokalnego dialektu języka hiszpańskiego, gdzie brzmienie słów jest naśladowane za pomocą gwizdanych dźwięków o różnej wysokości. Przypomina ptasie trele, powszechne w tej bajecznej krainie. Używają go mieszkańcy La Gomery na Wyspach Kanaryjskich, by w ten sposób, pośród […]
Przerażony czy przerażający?
Dzisiaj madryckie Muzeum Prado opanowali amerykańscy turyści, którzy mają niewiele dzieł Hieronima Boscha u siebie. Przybywają tłumnie, by podziwiać jego wielkie tryptyki lub szukać mniejszych arcydzieł. Są zachwyceni, to widać w ich spojrzeniach. Trudno się dziwić, jest tutaj tak wiele znakomitych dzieł światowej klasy, że trudno objąć je wzrokiem i rozumem. Bosch był dla mnie odkryciem. Mimo że „spotykamy się” od 25 lat, wciąż pozostaje zagadką, której najpewniej […]
11M
Wiele lat temu promocji seata towarzyszył slogan reklamowy mówiący o tym, że samochody tej marki są owocem niemieckiej precyzji i hiszpańskiego temperamentu. Taki jest Madryt – precyzyjny, chociaż nie na niemiecką modłę, pełen temperamentu, życia, kolorów, elegancji i rozmachu. Stoi wysoko na liście moich ulubionych europejskich stolic. Tutaj urodzili się Penélope Cruz, Placido Domingo, José Ortega czy Enrique Iglesias. Madrytem zachwycał się Salvador Dali, nieco czasu […]
Bunkerët
Bunkry są i mają się w Albanii świetnie. Zbudowano ich około 750.000, ale do końca nie wiadomo w jakim celu. Jest też egzotycznie, stolica to świat w rozkroku między wschodem a zachodem. Mercedesy i tesle sunące po dziurawych drogach, bazarowe klimaty w otoczeniu strzelistych biurowców globalnych marek, które wyszły spod ręki dobrych projektantów. Niektóre hotele oferują poziom Monte Carlo, chociaż pozostaje im wznosić się pośród architektonicznego disco polo. Kolej […]
Wielka i odrodzona
Nazwa Wielkiej Synagogi w Budapeszcie, w języku węgierskim, brzmi dla polskiego ucha dosyć osobliwie, zresztą jak większość słów, które są naprawdę enigmatyczne. Stoję w symbolicznym miejscu, kilka kroków stąd, w 1860 roku przyszedł na świat Theodor Herzl – jeden z najważniejszych przywódców ruchu syjonistycznego, który miał ogromny wpływ na rozwój współczesnego państwa Izrael. Za mną wznosi się Nagy zsinagóga. Jest największą tego typu świątynią w Europie […]
Triumf zniewolenia
W Niemczech, po wielu dziesięcioleciach, odradza się nacjonalizm. Powraca w zdeformowanej, najgorszej postaci, wyprowadzając na ulice tłumy zwolenników i przeciwników partii AfD. Społeczeństwo jest równie spolaryzowane jak polskie, a stawką, nie ma co ukrywać, pozostaje przyszłość Europy. To będzie opowieść o tym, co było i o tym, co nadchodzi. Jako przewodniczkę po systemie i jego przedstawicielkę nieprzypadkowo wybrałem Leni Riefenstahl. W swoim ponad stuletnim życiu widziała niejedno – śmiem twierdzić, że doświadczyła wszystkiego, co przyniósł […]
Ta, która nadeszła
Myślę, że wielu z nas mogłaby zainspirować. Żeby spojrzeć w przyszłość, warto obejrzeć się za siebie. Popiersie legendarnej Nefretete z berlińskiego Muzeum Nowego opiera się upływowi czasu i zmieniającym modom. Przetrwało tysiąclecia, wojny i chwile pokoju, lata chude i tłuste, a także kolejne cywilizacje, które upadały pod ciężarem własnej nieudolności lub pychy. Powstało, zanim Izraelici opuścili Egipt, Babilon i Cesarstwo Zachodniorzymskie legły w gruzach, a Europę opanowała wielka […]
Królewskie LEGO
„Całe moje życie, niezależnie od tego, czy będzie długie czy krótkie, poświęcę imperium” – przysięgała 21-letnia księżniczka Elżbieta w słynnym przemówieniu na antenie radia BBC. Wtedy nikt jeszcze nie zdawał sobie sprawy, jak znaczącą rolę córka Jerzego VI odegra w historii. Jest okazja ich odwiedzić, są pochowani właśnie tutaj. Zanim staniesz w kolejce i zdarzy się, że przez 2 minuty świeci słońce, koniecznie zrób zdjęcie, bo w środku 150 osób […]